Nie jedna osoba z nas zastanawia się nad prowadzeniem ogrodu ekologicznego, bez sztucznych środków tak , aby jeść warzywa czy owoce bez tzw „chemii”. Nie jest to łatwy proces, musimy liczyć się z tym, że zanim wyhodujemy zadawalające nas owoce czy warzywa minie trochę czasu na zdobycie praktycznej wiedzy w tym zakresie. Postaramy się w tym artykule przybliżyć Państwu kilka informacji w tym zakresie, jak nawozić w ekologicznym ogrodzie.
W pierwszym kroku musimy nawozy mineralne zastąpić nawozami organicznymi. Idealnie gdyby udało nam się samemu wytworzyć te nawozy na działce. Niestety nie każdy ma możliwość stworzenia własnego kompostownika nie mówiąc o wytworzeniu własnego obornika. Czasem można go zorganizować od sąsiadów, którzy mają taką możliwość. Jeżeli nie mamy możliwości na wytworzenie obornika czy zrobienia nawozu wykorzystując kompostownik musimy poszukać odpowiednich produktów w sprzedaży. Czyli szukamy nawozów ekologicznych!
Oprócz nawozu naturalnego kompostu, do nawożenia ogrodu ekologicznego PTRE (Polskie Towarzystwo Rolnictwa Ekologicznego) rekomenduje użycie poniższych nawozów do upraw ekologicznych:
Mączkę dolomitowa – jest nawóz wapniowo magnezowy zawierający 30% CaO i 18% MgO.
Wybrane dla Ciebie
Karnalit – nawóz potasowy w składzie 11-14%K2O. Możemy go dawać bezpośrednio do gleby albo do kompostownika.
Mączkę bazaltową – jest to nawóz wieloskładnikowy zawierający przede wszystkim 1,7% K2O, 8,3% MgO oraz 8,1% CaO, a także inne mikroelementy. Stosujemy tą mączkę w taki sam sposób jak mączkę fosforytową tj. najlepiej dodając ją do obornika bądź do gleby. Mączka bazaltowa wykorzystywana jest także do zaprawiania nasion lub opylania roślin.
Mączka fosforytowa – nawóz zawierający 30% P2O5. Dodając nawóz do gleby, zawarty w nim fosfor szybko zmienia się w formy nieprzyswajalne i roślina pobiera go tylko do 20%. Wykorzystując np. 10kg mączki fosforowej mamy w niej 3kg fosforu. W momencie dodania jej do gleby to rośliny pobiorą maksymalnie 0,6kg fosforu. Jeżeli jednak dodamy ją do kompostownika mieszając z obornikiem czy Kurzakiem wzrasta bardzo mocno przyswajalność bo do poziomu 80%.
Do nawozów organicznych na bazie Kurzaka i obornika bydlęcego pochodzących z gospodarstw dodaje się szczepionkę bakteryjną albo grzybową. Skutkuje to tym, że fermentacja przebiega kontrolowanie. Pamiętajmy, że oprócz nawozów organicznych do nawozu dodaje się mączkę fosforytową, karnalit oraz mączkę dolomitową. Do tejże fermentowanej mieszanki mineralno organicznej dodawane są bakterie wiążące, co powoduje, że nawóz zawiera więcej azotu niż organiczny. Odczyn takiego nawozu jest na poziomie 5,5pH.
ABC nawozów na działce ekologicznej to nawozy organiczne. Idealnie, gdybyśmy je sami u siebie produkowali, aczkolwiek nie jest to zawsze możliwe. Niemniej jednak wyprodukowanie, czy dostęp do obornika, nawozu organicznego jest bardzo często trudne. Najlepszym nawozem ekologicznym jest kompost, który to produkujemy z odpadów organicznych, które generujemy na działce jak liście, chwasty, trawa po koszeniu, obcięte pędy malin itd z dodatkiem nawozów ekologicznych i oczywiście odpadów kuchennych jeżeli ich nie wykorzystujemy do karmienia zwierzaków. Kompostownik możemy wykonać samemu stosując deski, pale drewniane czy np. płyty betonowe tworząc wydzielone miejsce pod produkcję kompostu. Oczywiście mamy dostępne w sprzedaży kompostowniki, które są specjalnie przygotowane i zaprojektowane pod naszą amatorską produkcję. Jakie jest zadanie konstrukcji pod kompostownik? Przede wszystkim ograniczenie dostępu powietrza (nie całkowicie) po to by osiągnąć równowagę między procesem humifikacji, a procesem mineralizacji.
Kompostownik Thermoquick Express 600 Zielony 600l
Zacznijmy od początku, jakie miejsce wybrać pod kompostownik? Powinno być w cieniu, najlepiej gdzieś „ukryte”, niewidoczne dla nas czy gości czy sąsiadów. Powinniśmy schować go wśród drzew , pod koroną jakiegoś drzewa czy drzew. Zacienione miejsce, mocno ograniczony dopływ powietrza i zwiększona wilgotność sprzyjają rozwojowi grzybów i bakterii, które rozkładają kompostowany materiał.
Drugim etapem po wybraniu miejsca i zrobieniu kompostownika jest wypełnienie go warstwami. Rozpoczynamy od spodu, na samo dno wsypujemy trochę starego dojrzałego kompostu. Kolejnie układa się warstwę materii organicznej o grubości około 15cm na którą wsypujemy ziemię, warstwa kilkucentymetrowa. Następnie najlepiej dołożyć nawozy ekologiczne posypując nimi powierzchnię naszego kompostownika, tak około pół centymetra czy centymetr. Te nawozy charakteryzują się wysoką koncentracją składników więc nie możemy ich zbyt dużo. Kolejnym krokiem jest ułożenie warstwy materiału organicznego przemiennie z ziemią do wysokości mniej więcej metra. Masa ta powinna być stale wilgotna. Pamiętajmy, aby przynajmniej raz w tygodniu w okresie letnim , a zimą czy jesienią są opady deszczu, które powinny zaspokoić potrzeby kompostownika czyli procesów w nim zachodzących. Brak wilgotności powoduje zatrzymanie procesów fermentacji, których efektem jest powstanie wewnątrz pryzmy gniazd z białym grzybiczym nalotem. Z drugiej strony nadmiar wody powoduje wypływ cieczy ze stosu kompostownika oraz powstają procesy beztlenowe, których wynikiem jest nieprzyjemny zapach i substancje (ich powstawanie), które są szkodliwe dla roślin.
Czas dojrzewania takiego kompostu jest bardzo zróżnicowany. Możemy otrzymać gotowy produkt po okresie trzech miesięcy, ale i także roku czasu. Dojrzały, pełnowartościowy kompost to ciemna, bezkształtna masa w której nie widzimy praktycznie żadnych większych części roślin wrzucanych przez nas na niego na początku procesu. Odczyn kompostu jest na poziomie 8,0. Kompost gotowy zawiera 6,4% potasu, 4,5% azotu i 3,3% fosforu – są to oczywiście średnie wartości tych pierwiastków. Wszystko zależne jest od wsadu jaki wykorzystaliśmy do powstania takiej mieszanki, a także warunków panujących w kompostowniku i otoczeniu.
Jak stosować kompost? Wszystko zależy od wymagań roślin. „Książkowo” do warzywnika powinniśmy wykorzystać około 5kg/m2, pod drzewka owocowe 2kg/m2. Pod nasze agresty, porzeczki, maliny sugerujemy 3-4kg/m2. Co ważne, co może wiele osób zaskoczyć pod rośliny wieloletnie dobrze stosować kompost jesienią rozsypując go wokół drzewek powiedzmy w okrąg o średnicy jednego metra. W warzywniku najlepiej stosować kompost wiosną. Dodatkowym walorem kompostu jest fakt, że gleba nie wysycha tak bardzo oraz tworzymy powłokę, która niweluje powstawanie chwastów w naszej uprawie.
Bywa czasem tak, że nie jesteśmy w stanie zapewnić wszystkich składników pokarmowych dla naszych roślin poprzez stosowanie kompostu czy obornika. Wówczas musimy sięgnąć po nawozy ekologiczne dostępne na rynku i rekomendowane. Nawozy ekologiczne i środki ekologiczne wspomagające wzrost roślin przeznaczone do upraw ekologicznych powinny zwierać proste składniki mineralne, ale także różne produkty przemiany materii organicznej, w tym przede wszystkim związki humusowe, enzymy, aminokwasy czy substancje wzrostowe produkowane przez mikroflorę glebową. Lista środków ekologicznych i nawozów ekologicznych jest aktualizowana co sezon.
