Uprawiając ogródek warzywny, niejednokrotnie zadajemy sobie pytanie, czy robimy to dobrze, czy są jakieś zasady, które tym kierują. Okazuje się, że są. Sadząc poszczególne warzywa sadzone razem, musimy wziąć pod uwagę ich indywidualne wymagania. Warto jednak prześledzić także niekorzystne sąsiedztwo warzyw oraz korzystne układy, jakie daje właściwe sąsiedztwo warzyw. Tego typu współrzędna uprawy roślin może znacząco poprawić plonowanie i ograniczyć występowanie chorób.
Jakie rośliny sadzić obok siebie? Dobre sąsiedztwo warzyw
Podczas planowania grządek warto znać podstawowe zasady uprawy współrzędnej, które pozwalają ograniczyć szkodniki, poprawić smak warzyw i zwiększyć ich odporność na choroby. Dobrym przykładem sadzenia warzyw są marchew i cebula. Intensywny zapach cebuli odstrasza połyśnicę marchwiankę, a marchew działa podobnie na śmietkę cebulankę, chroniąc sąsiednią cebula.
Te warzywa oprócz smaku dodają także uroku naszym grządkom. Sprawdź PATISON - SIEW, UPRAWA, PIELĘGNACJA, ZBIÓR I ODMIANY PATISONA
Bardzo korzystna jest także obecność czosnku. Sadzenie go przy truskawki, pomidory lub marchew wzmacnia te rośliny i odstrasza szkodniki. Warto uwzględniać również miętę – jej silny zapach zniechęca mszyce, pchełki i mrówki. Może skutecznie odstraszyć szkodniki od kapusty, brokuł i grochu.
Zobacz: NASIONA WARZYW
Ciekawym rozwiązaniem jest też wspólna uprawa roślin takich jak bazylia i pomidory – bazylia poprawia smak i wzrost pomidory, a jednocześnie odstrasza mączlika i komary.
Doskonałą parą w ogrodzie są też rzodkiewka i marchew – ta pierwsza kiełkuje szybko i zaznacza rzędy, co pozwala lepiej rozplanować harmonogram sadzenia. Po jej zbiorze marchew zyskuje więcej miejsca na rozwój.
Kiedy planujemy warzywa sadzić obok siebie, warto też pamiętać o takich parach jak koper z kapusta – zapach kopru dezorientuje szkodniki, szczególnie bielinka kapustnika. Fasola i ziemniaki również tworzą dobre zestawienie, ponieważ odstraszają stonkę ziemniaczaną i poprawiają strukturę gleby.
Jakie warzywa NIE powinny rosnąć obok siebie?
Nie wszystkie rośliny dobrze znoszą swoje towarzystwo. Istnieją takie połączenia, których należy unikać, aby nie hamować szybkość wzrostu, nie obniżać plonów i nie zwiększać ryzyka choroby roślin. Przykładem może być fasola i cebula – ich system korzeniowy oraz wydzieliny korzeniowe działają na siebie negatywnie, co przekłada się na słabe zbiory. Podobnie pomidory i ziemniaki – obie rośliny są podatne na zarazę ziemniaczaną, więc ich sąsiedztwo może skutkować katastrofą.
Brokuły i warzywa kapustne źle znoszą towarzystwo rzodkiewka, grochu i fasola, ponieważ te mogą przenosić wspólne szkodniki i choroby. W takich przypadkach warto zastosować płodozmian, który ogranicza presję chorób i odbudowuje równowagę w glebie.
Niekiedy również niektóre rośliny wydzielają związki chemiczne wpływające negatywnie na inne – mówimy wówczas o zjawisku, które nosi nazwę allelopatia. Dlatego warto unikać uprawy kapusta i pomidory obok siebie, ponieważ wydzieliny kapusta mogą zahamować rozwój pomidora.
Warzywo do zadań specjanych: zupy, sosy, pzretwory i ciasta. Sprawdź ODMIANY DYNI. TOP 10 RODZAJÓW DYNI
Jak planować wspólne grządki? Praktyczne zasady uprawy współrzędnej
Jeśli chcemy uzyskać zdrowy plon i uniknąć wielu problemów, warto zrozumieć, czym jest system upraw współrzędnych. Kluczem do sukcesu jest przemyślane planowanie, w którym warzywa warto sadzić w parach wzajemnie się wspierających. Przykładowo, marchew, pietruszka, buraki i rzodkiewka – typowe warzywa korzeniowe – dobrze czują się razem, szczególnie gdy towarzyszą im koper lub czosnek. Warto również uwzględnić materiał nasadzeniowy – zdrowe, silne sadzonki lepiej znoszą zmienne warunki i mniej chorują. Dobrą praktyką jest stosowanie roślin na poplon, takich jak gorczyca czy facelia – poprawiają strukturę gleby i ograniczają rozwój chwastów.
Jakie warzywa sadzić po sobie? Przykładowy plan płodozmianu warzywnika
Tworząc zestawienie warzyw na grządce, należy pamiętać, że uprawy poszczególnych warzyw powinny być zaplanowane zgodnie z zasadą, by unikać uprawy warzyw z tej samej rodziny w tym samym miejscu rok po roku. W tym celu dobrze zaplanowany płodozmian to podstawa.
| Rok 1 | Rok 2 | Rok 3 |
|---|
|
Pomidory |
Buraki |
Groch |
|
Kapusta |
Marchew |
Cebula |
|
Ziemniaki |
Rzodkiewka |
Fasola |
|
Czosnek |
Pietruszka |
Sałata |
Przydatne artykuły, które pogłebią twoją wiedzę o ogrodzie
Dlaczego warto znać zasady sąsiedztwa warzyw?
Zrozumienie, czym jest sąsiedztwo roślin, to pierwszy krok do świadomego planowania ogrodu. Dzięki znajomości takich zasad jak uprawa współrzędna warzyw, możemy stworzyć ogród, w którym warzywa użytkowe wspierają się nawzajem, a niektóre warzywa, choć trudniejsze w uprawie, zyskają warunki sprzyjające rozwojowi.
System upraw współrzędnych opiera się na obserwacji natury – w przyrodzie niektóre warzywa rosną w towarzystwie, które je chroni, odżywia i wzmacnia. Odtworzenie tego modelu w ogrodzie to sposób na naturalną ochronę przed szkodnikiem, zwiększoną odporność na choroby, oraz obfite, zdrowe zbiory.
Ziemia o odpowiednich parametrach sprzyja plonowaniu warzyw. Sprawdź CZYM RÓŻNI SIĘ ZIEMIA OGRODOWA UNIWERSALNA OD SPECJALISTYCZNEJ? PRZEWODNIK PO RODZAJACH PODŁOŻA
Przykładowe zestawienia warzyw do wspólnej uprawy
Oto konkretne przykładem sadzenia warzyw, które warto wykorzystać w swoim ogrodzie, by wykorzystać właściwe sąsiedztwo warzyw:
-
Marchew i cebula – to klasyczna para w ogrodzie. Wzajemnie odstraszają swoje szkodniki: cebula muchówkę marchwiankę, a marchew – śmietkę cebulankę.
-
Fasola i buraki – korzystna wspólna uprawa roślin, ponieważ fasola wzbogaca glebę w azot, co wpływa na lepszy rozwój buraków.
-
Pomidory i bazylia – klasyk nie tylko w kuchni! Bazylia odstrasza mszyce i wspomaga smak oraz odporność na choroby pomidorów.
-
Ogórki i koper – koper przyciąga pożyteczne owady zapylające, co zwiększa plony ogórków.
-
Groch i rzodkiewka – dobrze się uzupełniają, a rzodkiewka wzrasta szybko, chroniąc groch przed nadmiernym zacienieniem.
Czego unikać – niekorzystne sąsiedztwo warzyw
Czasem lepiej trzymać niektóre rośliny z dala od siebie. Niekorzystne sąsiedztwo warzyw może skutkować nie tylko niższymi plonami, ale i zwiększoną podatnością na szkodniki.
-
Czosnek i groch – czosnek hamuje rozwój grochu.
-
Ziemniaki i pomidory – jak już wspomniano, obie rośliny są narażone na te same choroby roślin.
-
Kapusta i truskawki – wzajemnie osłabiają swoją odporność na choroby.
-
Fasola i cebula – ich system korzeniowy oraz wydzieliny nie współgrają, co negatywnie wpływa na obie rośliny.
Nawadnianie to ważna kwestia w warzywniku - warzywa nie podlewane będą marne, a rosnące w przelanym podłoży będą chorowite i mogą zgnić. Sprawdź JAK PODLEWAĆ WARZYWA, ŻEBY LEPIEJ ROSŁY?
Harmonogram sadzenia i dobre praktyki
Właściwy harmonogram sadzenia pozwala nie tylko zoptymalizować miejsce w ogrodzie, ale także maksymalnie wykorzystać potencjał warzyw użytkowych. Planując, kiedy i jakie warzywa sadzić, warto kierować się nie tylko kalendarzem, ale również warunkami glebowymi, nasłonecznieniem i zasadami płodozmianu.
Przykład:
-
Wczesna wiosna: marchew, pietruszka, rzodkiewka, groch
-
Późna wiosna: pomidory, papryka, ogórki, fasola
-
Lato: kapusta, brokuły, buraki, koper
To też dobry moment, by zaplanować poplon – np. po zbiorze rzodkiewki można wysiać szpinak lub fasola na jesień. Dobre rozplanowanie, jakie poszczególne warzywa sadzone są po sobie, ogranicza konieczność używania chemii i wzmacnia system upraw współrzędnych.
Zadbaj o zdrowie swoich upraw i dowiedz się jakie choroby mogą im zagrozić. Sprawdź MĄCZNIAK PRAWDZIWY – CZYM PRYSKAĆ? METODY ZWALCZANIA I OPRYSK NA MĄCZNIAKA (ERYSIPHE)
