Jak uchronić się przed chorobami odkleszczowymi po ukąszeniu? Poradnik - Krok po kroku jak usunąć kleszcza.
Kleszcze są szczególnie aktywne przez okres od wiosny do jesieni.Szczyt ich aktywności często obserwujemy latem, kiedy to więcej osób zaczyna wychodzić na świeże powietrze. Ugryzienie kleszcza przenosić może wiele chorób niebezpiecznych dla człowieka, w tym boreliozę czy kleszczowe zapalenie mózgu. W tym artykule dowiesz się wszystkiego co powinieneś wiedzieć o kleszczach, co zrobić kiedy zauważysz, że masz kleszcza oraz jak chronić się przed kleszczami i chorobami, które przenoszą!
Spis treści
- Jak wygląda kleszcz? Gdzie kleszcze czekają na swoje ofiary?
- Jak wyglądają ukąszenia przez kleszcza? Po jakim czasie pojawia się rumień po ukąszeniu?
- Jak wyciągnąć kleszcza? Jak usunąć kleszcza bezpiecznie, aby się nie zarazić i aby nie wdało się zakażenie?
- Borelioza - choroba odkleszczowa na którą choruje już prawie 18 tysięcy osób
- Nowe i nieznane choroby odkleszczowe - tularemia i anaplazmoza. Jakie są ich objawy i jak się przed nimi chronić? Czy jest na nie szczepionka?
Jak wygląda kleszcz? Gdzie kleszcze czekają na swoje ofiary?
Kleszcze są drobnymi pajęczakami z rodziny roztoczy, których obecność najczęściej związana jest z obszarami o obfitej roślinności. Ich charakterystyczny wygląd obejmuje okrągłe lub owalne ciało, z wyraźnie widocznymi odnóżami. Dorosłe kleszcze mają rozmiar od 1 do 5 milimetrów, choć po wchłonięciu krwi stają się większe i bardziej zauważalne. Istnieje kilka gatunków kleszczy i w zależności od tego ich ubarwienie może różnić się - od brązowego do czarnego, a niektóre kleszcze mają charakterystyczne wzory na grzbiecie.
Kleszcze są pasożytami, które potrzebują krwi swoich ofiar do przetrwania i rozmnażania się. Wzmożona aktywność ludzi i zwierząt w czasie od wiosy do jesieni pokrywa się także z aktywnością kleszczy, ponieważ wtedy dużo łatwiej im znaleźć swoją ofiarę. Czekają na żywiciela i okazję wczepienia się zazwyczaj na niskich roślinach lub trawach, w miejscach o wysokiej wilgotności. Spotkać możemy je nie tylko w lesie czy na łące, ale i nawet w miejskim parku. Dlatego tak ważne jest profilaktyczne obejrzenie ciała i włosów po każdym spacerze.
Głównym celem kleszcza jest przyczepienie się do ciała swojego żywiciela. Potrafią wykrywać obecność potencjalnego gospodarza poprzez wyczulone na wibracje narządy zmysłu na swoich odnóżach. Kiedy potencjalna ofiara przechodzi obok, kleszcze wypatrują okazji do zahaczenia się o skórę i rozpoczęcia procesu żerowania.
Kleszcze najczęściej przymocowują się do narażonych na ukąszenia części ciała, takich jak skóra głowy, szyi, pach, pachwin czy dolna część pleców. Po przyczepieniu się do skóry, kleszcze wnikają w nią, wbijając swoje specjalne narządy do ssania krwi. Proces ten jest często bezbolesny i często ofiara nie zdaje sobie sprawy z obecności kleszcza na swoim ciele.
Jak wyglądają ukąszenia przez kleszcza? Po jakim czasie pojawia się rumień po ukąszeniu?
Ukąszenia przez kleszcza mogą mieć różne charakterystyczne cechy, które warto znać w celu szybkiego rozpoznania i podjęcia odpowiednich działań. W niektórych przypadkach, kiedy kleszcz odczepia się z naszej skóry, może się zdarzyć, że nawet nie zauważymy, że był tam obecny. Jednak ukąszenie może pozostawić pewne oznaki na skórze.
Po ukąszeniu przez kleszcza na skórze często pojawia się małe zaczerwienienie, które jest reakcją na substancje wprowadzone wraz ze śliną kleszcza w czasie żerowania. Ten rumień jest zwykle mały, o średnicy od kilku milimetrów do 1 cm, i może być łatwo przeoczony. Często nie jest on bolesny ani swędzący, co utrudnia jego zidentyfikowanie.
W przypadku infekcji przenoszonych przez kleszcze, takich jak borelioza, po pewnym czasie po ukąszeniu może pojawić się charakterystyczny rumień wędrujący. Ten rodzaj rumienia nazywany jest rumieniem wędrującym z powodu swojej cechy rozprzestrzeniania się po ciele. Zazwyczaj pojawia się w ciągu kilku dni do kilku tygodni od ukąszenia i może osiągać znaczne rozmiary. Rumień wędrujący ma charakterystyczny kształt pierścienia, z ciemniejszym centrum i jasnym obrzeżem.
W niektórych przypadkach ukąszenie kleszcza może powodować również inne objawy skórne. Mogą to być zmiany zapalne, takie jak zaczerwienienie i obrzęk wokół miejsca ukąszenia. Czasami może pojawić się wysypka, która może być kropelkowa, plamista lub guzkowa. W przypadku kleszczowego zapalenia mózgu i opon mózgowych, oprócz rumienia i wysypki, mogą wystąpić także inne różne objawy, takie jak ból mięśni i stawów, głowy, gorączka czy sztywność karku.
Warto pamiętać, że nie zawsze po ukąszeniu kleszcza występują charakterystyczne oznaki skórne. Niektóre osoby mogą być nietolerancyjne na ślinę kleszcza i nie reagować typowo na ukąszenie. Dlatego ważne jest, aby po przebyciu obszaru z potencjalnym zagrożeniem odkleszczowym regularnie sprawdzać skórę pod kątem obecności kleszczy oraz monitorować wszelkie zmiany skórne przez kilka tygodni od potencjalnego ukąszenia.
Rumień po ukąszeniu kleszcza może pojawić się w różnym czasie, zależnie od rodzaju infekcji przenoszonej przez kleszcze. Rumień wędrujący zwykle pojawia się w ciągu kilku dni do kilku tygodni od ugryzienia kleszcza, choć czasami może wystąpić nawet dopiero po kilku miesiącach od ukłucia przez kleszcza. Często inicjalne ukąszenie kleszcza może być bezobjawowe lub objawy mogą być niespecyficzne, dlatego ważne jest śledzenie skóry w miejscu ukąszenia przez pewien czas.
W razie zauważenia plam na skórze lub innych niepokojących objawów warto głosić się do lekarza, aby sprawdzić czy są to zwykłe objawy choroby czy może początek choroby odkleszczowej. W takich sytuacjach należy zawsze szybko reagować na pierwsze objawy - kleszcze przenoszą groźne choroby mogące atakować ośrodkowy układ nerwowy. Choć pozornie mogą to być objawy grypopodobne zwykły antybiotyk sobie z nimi nie poradzi!
Jak wyciągnąć kleszcza? Jak usunąć kleszcza bezpiecznie, aby się nie zarazić i aby nie wdało się zakażenie?
Usuwanie kleszcza to ważny krok po jego znalezieniu na skórze, ponieważ minimalizuje ryzyko zakażenia chorobami przenoszonymi przez te pasożyty. Istnieje kilka skutecznych metod usuwania kleszcza, które należy wykonywać ostrożnie, aby uniknąć ryzyka zakażenia boreliozą i innymi bakteriami i wirusami powodującymi groźne choroby odkleszczowe .
Kiedy zauważymy kleszcza w skórze powinniśmy jak najszybciej działać. Pamiętaj jeśli nie jesteś w stanie sam usunąć sobie tego pasożyta udaj się do lekarza. Nie smaruj kleszcza kremem i nie czekaj aż pojawi się rumień.
- Przygotowanie: Przed rozpoczęciem usuwania kleszcza przygotuj potrzebne narzędzia, takie jak pęseta lub specjalny przyrząd do usuwania kleszczy. Upewnij się, że narzędzia są czyste i zdezynfekowane, aby uniknąć infekcji. Możesz zdezynfekować je np. za pomocą spirytusu.
- Ochrona: Załóż jednorazowe rękawiczki lateksowe, aby zabezpieczyć się przed bezpośrednim kontaktem z kleszczem i ewentualnymi patogenami, które może przenosić.
- Wybór metody: Można skorzystać z pęsety lub specjalnego przyrządu do usuwania kleszczy. Upewnij się, że narzędzie ma cienkie, ostre szczypce, które umożliwią pewne i delikatne chwycenie kleszcza przy samej skórze.
- Chwytanie: W przypadku ugryzienia przez kleszcza należy złapać pęsetą (lub specjalnym narzędziem do wykręcania kleszczy|) jak najbliżej skóry, unikając zgniatania jego ciała. Trzymaj narzędzie równolegle do powierzchni skóry, aby uniknąć urazu lub uszkodzenia kleszcza. Specjalne narzędzie ułatwiające usuwanie kleszcz można kupić w aptece.
- Delikatne wyjęcie: Wykonaj równomierne, lekkie ruchy w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara lub przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, powoli wyjmując kleszcza. Staraj się nie wyrywać go gwałtownie, aby nie zostawić fragmentów w skórze.
- Sprawdzenie: Po usunięciu kleszcza dokładnie sprawdź, czy został w pełni wyjęty. Upewnij się, że nie pozostawił żadnych fragmentów w skórze, ponieważ może to prowadzić do infekcji. Bardzo ważne jest aby wyjąć kleszcza we właściwy sposób i w całości ponieważ minimalizuje to ryzyko zachorowania i powikłań.
- Dezynfekcja: Po usunięciu kleszcza i sprawdzeniu miejsca ukąszenia, umyj dokładnie skórę wokół miejsca ukąszenia mydłem i wodą. Następnie zdezynfekuj ranę, używając antyseptycznego roztworu lub alkoholu.
Po usunięciu kleszcza ważne jest, aby obserwować miejsce ukąszenia przez kilka tygodni. Jeśli wystąpią jakiekolwiek niepokojące objawy, takie jak rumień, wysypka, gorączka lub ból, należy skonsultować się z lekarzem. Ważne jest również pamiętanie o dacie ukąszenia, aby w razie konieczności móc dostarczyć te informacje lekarzowi.
Wybierając się do lasu czy parku zawsze zakładaj wysokie, zakryte buty oraz długie spodnie. W miarę możliwości nogawki spodni możemy wpuścić w buty. Osłonięcie skóry od bezpośredniego kontaktu z tym groźnym pasożytem minimalizuje ryzyko zakażenia. Każdego roku na kleszczowe zapalenie mózgu (kzm) zachorowuje od 150 do 250 osób. Z roku na rok odnotowuje się coraz więcej zachorowań na boreliozę.
Borelioza - choroba odkleszczowa na którą choruje już prawie 18 tysięcy osób
Nie każdy kleszcz zarazi boreliozą, ale to borelioza jest jedną z najczęstszych chorób przenoszonych przez te pasożyty. Warunki zarażenia boreliozą zależą od obecności bakterii Borrelia burgdorferi w organizmie kleszcza oraz czasu, przez jaki kleszcz pozostaje przyczepiony do ciała.
Aby doszło do zarażenia boreliozą, kleszcz musi być zakażony bakterią Borrelia burgdorferi. Nie wszystkie kleszcze przenoszą tę bakterię, dlatego nie każde ukąszenie prowadzi do infekcji. Jeśli zakażony kleszcz pozostaje przyczepiony do skóry przez dłuższy czas (zwykle około 24 godzin lub więcej), istnieje większe ryzyko zakażenia.
Borelioza jest chorobą bakteryjną, której głównym czynnikiem sprawczym jest bakteria Borrelia burgdorferi. Objawy boreliozy mogą być różnorodne i obejmować: rumień wędrujący, gorączkę, bóle mięśni i stawów, zmęczenie oraz objawy neurologiczne. W przypadku nieleczonej boreliozy mogą wystąpić poważniejsze powikłania, takie jak zapalenie stawów, serca czy układu nerwowego.
W leczeniu boreliozy stosuje się antybiotyki, takich jak doksycyklina, amoksycylina lub cefuroksym. Wczesne rozpoznanie i wczesne wdrożenie leczenia są kluczowe dla skutecznego zwalczania infekcji. Długotrwałe leczenie może być konieczne w przypadku zaawansowanej lub przewlekłej postaci boreliozy.
Przydatne artykuły, które pogłebią twoją wiedzę o ogrodzie
Nowe i nieznane choroby odkleszczowe - tularemia i anaplazmoza. Jakie są ich objawy i jak się przed nimi chronić? Czy jest na nie szczepionka?
Oprócz dobrze znanych chorób odkleszczowych, takich jak borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu, istnieją również inne, mniej znane zagrożenia związane z ukąszeniem kleszcza. Dwie z tych chorób to tularemia i anaplazmoza, które warto poznać z uwagi na ich poważne skutki.
Tularemia, znana również jako gorączka zajęcza, jest chorobą wywołaną przez bakterię Francisella tularensis. Może być przenoszona przez kleszcze, a także przez bezpośredni kontakt z zarażonymi zwierzętami lub zarażonymi produktami spożywczymi. Objawy tularemii mogą obejmować gorączkę, dreszcze, bóle głowy, osłabienie, obrzęk węzłów chłonnych, a w niektórych przypadkach mogą wystąpić objawy związane z zakażeniem płuc lub skóry. W przypadku podejrzenia tularemii, niezbędne jest skonsultowanie się z lekarzem, który może zalecić odpowiednie badania diagnostyczne i wdrożyć leczenie antybiotykami. Obecnie nie istnieje dostępna publicznie szczepionka przeciwko tularemii.
Anaplazmoza, zakażenie wywołane przez bakterię Anaplasma phagocytophilum, jest kolejną chorobą odkleszczową, której obecność wzrasta w niektórych regionach. Przenoszona jest przez kleszcze zarażone tą bakterią. Objawy anaplazmozy obejmują gorączkę, dreszcze, bóle mięśni i stawów, ból głowy, nudności i zmęczenie. W przypadku podejrzenia anaplazmozy, konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem, który może zalecić badania diagnostyczne i leczenie antybiotykami. Obecnie nie ma dostępnej publicznie szczepionki przeciwko anaplazmozie.
Aby chronić się przed tularemią, anaplazmozą i innymi chorobami odkleszczowymi, zaleca się przestrzeganie podstawowych zasad zapobiegania ukąszeniom kleszczy. Należy unikać obszarów, w których kleszcze są powszechne, nosić długie ubrania i jasne kolory, używać środków odstraszających kleszcze, regularnie sprawdzać skórę po przebywaniu na terenach z potencjalnym zagrożeniem odkleszczowym oraz gdy tylko znajdziemy kleszcza u siebie usuwać go jak najprędzej.
